“Tutarlı olmak adına, doğanın bu ölümlülük üretme faaliyetini aptalca ve boş yere
engellemeye çalışmak yerine kolaylaştırmalıyız…
Kentlerimizde sokakları daha dar yapmalı, evleri kalabalıklaştırmalı ve vebanın
dönüşüne yer açmalıyız...Fakat en önemlisi, hastalıkları yok etmek için özel
çaba harcayan ve bununla insanlığa hizmet ettiğini düşünen oldukça yanlış
fikirli kişileri de hoş görmemeliyiz.”
demiş Malthus.
Hali
vakti yerinde İngiliz bir ailenin oğlu olan Thomas Robert Malthus (1776-1834),
siyasal ekonomi alanında ilk İngiliz profesörü unvanını alan bir iktisatçı. Neden
seçtim bu konuyu? Yaşadığımız bu korona sürecinde nedense aklıma geliverdi
Malthus’un düşünceleri. Bu tarz hastalıklı düşüncelere sahip başka ruhlar da
var mıdır hala? diye düşünürken de yazmanın iyi olacağını düşündüm.
Peki,
yüksek törel karakterlere sahip zenginleri yüceltirken, törel zafiyetlerden ve
erdemden yoksun olduğunu düşündüğü yoksulların neredeyse ölmeleri gerektiğini
savunan Malthus, nüfus artışının önlenmesi için neler önermiş?
Malthus’un
nüfus teoremine göre nüfus artış hızını azaltmak için koruyucu ve olumlu önlemeler alınması gerekliymiş. Doğum
oranlarının azaltılmasını amaçlayan koruyucu denetimler, doğum kontrolü vb.
yöntemlerle gerçekleşmeli. Olumlu önlem olarak ise ölüm oranlarının kıtlık,
sefalet, veba, savaş ve açlık denetimleri ile dengede tutulması gerekiyormuş. Yoksulların
nüfus artışı denetim altına alınmadığı sürece toplam nüfusun her 25 yılda bir
ikiye katlanacağını belirtmiş Malthus. Yani yeterli ahlaki erdeme sahip olmayan
ve giderek çoğalan sınıfın, dönem dönem yaşanacak felaketlerle yok olması
gerektiğini savunmuş bir nevi.
Ve
bakın Malthus’un fikirleri kimlere ilham olmuş;
1795
yılında uygulamaya giren Speenhamland yoksul yardımı (hangi ülkede
gerçekleştiği önemsiz bence), çalışsın
ya da çalışmasın talihsiz insanlara
belli bir asgari geçim standardının sağlanmasını destekleyen bir sistem.
Savundukları tezlerin çoğunu Malthus’un fikirlerine dayandıran Laissez-faire kapitalizmi savunucuları ise bu sistemi
yürürlükten kaldırılmışlar.
Bu
kapitalizm savunucularının Malthus’tan etkilendikleri fikir ise şu: “Günde on sekiz sent yerine beş şilin almak
her insanın kendisini bir dereceye kadar zengin hissetmesine neden olacak ve
saatlerce ya da günlerce boş vakit geçirmelerine yol açacaktır. Bu durum
verimli sanayiye güçlü ve etkili bir engel getirecektir ve kısa bir süre içinde
sadece ulus daha da yoksullaşmakla kalmayacak, alt sınıfların kendileri de on
sekiz sent aldıkları zamankinden çok daha sıkıntılı hale gelecektir.” [1]
Bu
yazıdan her insan evladının hissesine bir pay düşeceği beklentisiyle…
[1] E.K.Hunt’ın
“İktisadi Düşünce Tarihi” kitabından derlenmiştir. (Çeviri: Müfit Günay), Dost
Yayınevi.
Yorumlar
Yorum Gönder