Seçimlerde
elektronik oy kullanma önerisi her ne kadar;
- Güvenli bulunmuyor olsa da
- Herkesin erişmesi zor dense de
- Çoğunluk konudan bihaber dense de
- Canım şimdi bunun sırası mı daha önemli problemlerimiz var dense de 😊
31
Mart yerel seçimlerinden sonra yaşanan itiraz süreci ve devamında artan
huzursuzluğu düşündüğümüzde, bu yolda yenilikçi bir adım atma zamanının geldiği
açıkça görülüyor. Bu durumda “sorununu
arayan çözüm” olarak adlandırılan blockchain (blok zincir) bugünler için var
demek de abartı olmayacaktır. Merkeziyetçi bir yapıya karşı olarak ortaya
çıkmış blockchain’in, şeffaflık ve güvenlik ikilisini de yanına alarak belki de
kullanılacağı en uygun alanlardan birini de seçim sistemleri oluşturuyor. Teknik
anlamda nasıl bir altyapı hazırlanır bilemiyorum ancak yaptığım araştırmalar
dahilinde ülke seçimleri olmasa da (Sierra Leone’yi bunun dışında bırakabiliriz[1]) kurumlar içerisinde
elektronik oylamalar yapılmaya başlandı. Yurt dışında kurum içi seçimlerde
uygulanan elektronik oylamaların bazılarında;
- Herkese ait bir şifrenin bulunması,
- Yüz tanıma sistemiyle ekranın açılması ve istenilen kişi, kurum veya parti kısmına dokunulması ya da tuşlanması[2]
- Sisteme kayıtlı bir temsilci seçip oy kullanma yerine gitmeden o kişiye oy kullandırılması gibi.
ABD’de
2016 yılında yapılan başkanlık seçimlerinde beklenmedik bir şekilde Trump
seçilmiş ancak Rusların oylamalara müdahale ettiği gerekçesiyle seçimler
üzerindeki şaibeler ayyuka çıkmıştı. Bu durum yalnızca ABD’ye özgü değil tabi
ki. Türkiye’de yapılan son yerel seçimde yaşananlara bakıldığında da geleneksel
oylama yöntemlerinin güvenilirliği iyiden iyiye düşündürüyor insanı.
Bu
bağlamda Türkiye’den güzel bir örnek olarak yola çıkan OYLA sistemi, seçimlerde
yaşanan sorunlara bir çözüm olarak sunulabilir. İlk olarak kamuoyu yoklamaları
için kullanılması planlanan OYLA, meslek odaları, spor kulüplerinde başkanlık
seçimleri ve daha da geliştirildiğinde akademik araştırmalarda, şirket içerisindeki
oylamalarda, temayül yoklamalarında ve küçük çaplı seçimlerde kullanılması
planlanıyor. Sahip olunacak Blockchain ID’ler sayesinde sistemde deşifre
olmadan rahatlıkla anketlere katılım sağlanabiliyor.[3]
Son
olarak belki de seçim sisteminin yapısal
reformu olarak adlandırılabilecek blockchain tabanlı elektronik oylama;
- Seçim sisteminin reforme edilmesine,
- Temsilcilerin seçmenlerine karşı açık ve doğru bilgiyi sunmasına,
- Oy kullanmayan seçmenlerin sisteme entegre edilmesine,
- Seçmenin seçim üzerindeki denetimini daha da artmasına,
- Seçimler üzerinde oluşan toz bulutlarının kaldırılmasına olanak sağlayacaktır.
On
yıllardır aynı geleneksel yöntem deneniyor ve seçimlerden sonra oluşan
huzursuz ortamın sebebi de hep aynı gerekçeler. Şu zamana kadar herhangi
bir çözüm de sunulmuş değil. Peki seçimlerin daha şeffaf bir platformda
yapılması çok mu zor? Değil elbette. Pusulaların torbayla taşınma, sonra
bunların tek tek elle girilmesi. Ve gece yarılarına kadar süren bu sayım
esnasında yorgunluk baş gösterince elbette hatalar da kaçınılmaz oluyor. Nihayetinde
beşer şaşıyor.
[1]“İlk kez
bir ülke 'blockchain' teknolojisiyle oy kullandı”, https://www.ntv.com.tr/teknoloji/ilk-kez-bir-ulke-blockchain-teknolojisiyle-oy-kullandi,-Ku7liTZQEisFhe7KnKCLw
[2] “Liquid
democracy uses blockchain to fix politics, and now you can vote for it”, https://techcrunch-com.go-vip.co/2018/02/24/liquid-democracy-uses-blockchain/
[3] “Blockchain
tabanlı anket ve seçim uygulaması: OYLA”, https://bctr.org/blockchain-tabanli-anket-ve-secim-uygulamasi-oyla-8123/
Yorumlar
Yorum Gönder