Seçimler Sonrasındaki Belirsizliğe Son: Oyumuz BLOCKCHAIN’e

Seçimlerde elektronik oy kullanma önerisi her ne kadar;

- Güvenli bulunmuyor olsa da

- Herkesin erişmesi zor dense de

- Çoğunluk konudan bihaber dense de

- Canım şimdi bunun sırası mı daha önemli problemlerimiz var dense de 😊

31 Mart yerel seçimlerinden sonra yaşanan itiraz süreci ve devamında artan huzursuzluğu düşündüğümüzde, bu yolda yenilikçi bir adım atma zamanının geldiği açıkça görülüyor.  Bu durumda “sorununu arayan çözüm” olarak adlandırılan blockchain (blok zincir) bugünler için var demek de abartı olmayacaktır. Merkeziyetçi bir yapıya karşı olarak ortaya çıkmış blockchain’in, şeffaflık ve güvenlik ikilisini de yanına alarak belki de kullanılacağı en uygun alanlardan birini de seçim sistemleri oluşturuyor. Teknik anlamda nasıl bir altyapı hazırlanır bilemiyorum ancak yaptığım araştırmalar dahilinde ülke seçimleri olmasa da (Sierra Leone’yi bunun dışında bırakabiliriz[1]) kurumlar içerisinde elektronik oylamalar yapılmaya başlandı. Yurt dışında kurum içi seçimlerde uygulanan elektronik oylamaların bazılarında;

       - Herkese ait bir şifrenin bulunması,

     - Yüz tanıma sistemiyle ekranın açılması ve istenilen kişi, kurum veya parti kısmına dokunulması ya da tuşlanması[2]

  - Sisteme kayıtlı bir temsilci seçip oy kullanma yerine gitmeden o kişiye oy kullandırılması gibi.

     ABD’de 2016 yılında yapılan başkanlık seçimlerinde beklenmedik bir şekilde Trump seçilmiş ancak Rusların oylamalara müdahale ettiği gerekçesiyle seçimler üzerindeki şaibeler ayyuka çıkmıştı. Bu durum yalnızca ABD’ye özgü değil tabi ki. Türkiye’de yapılan son yerel seçimde yaşananlara bakıldığında da geleneksel oylama yöntemlerinin güvenilirliği iyiden iyiye düşündürüyor insanı.

Bu bağlamda Türkiye’den güzel bir örnek olarak yola çıkan OYLA sistemi, seçimlerde yaşanan sorunlara bir çözüm olarak sunulabilir. İlk olarak kamuoyu yoklamaları için kullanılması planlanan OYLA, meslek odaları, spor kulüplerinde başkanlık seçimleri ve daha da geliştirildiğinde akademik araştırmalarda, şirket içerisindeki oylamalarda, temayül yoklamalarında ve küçük çaplı seçimlerde kullanılması planlanıyor. Sahip olunacak Blockchain ID’ler sayesinde sistemde deşifre olmadan rahatlıkla anketlere katılım sağlanabiliyor.[3] 

Son olarak belki de seçim sisteminin yapısal reformu olarak adlandırılabilecek blockchain tabanlı elektronik oylama;

- Seçim sisteminin reforme edilmesine,

-  Temsilcilerin seçmenlerine karşı açık ve doğru bilgiyi sunmasına,

- Oy kullanmayan seçmenlerin sisteme entegre edilmesine,

- Seçmenin seçim üzerindeki denetimini daha da artmasına,

- Seçimler üzerinde oluşan toz bulutlarının kaldırılmasına olanak sağlayacaktır.

On yıllardır aynı geleneksel yöntem deneniyor ve seçimlerden sonra oluşan huzursuz ortamın sebebi de hep aynı gerekçeler. Şu zamana kadar herhangi bir çözüm de sunulmuş değil. Peki seçimlerin daha şeffaf bir platformda yapılması çok mu zor? Değil elbette. Pusulaların torbayla taşınma, sonra bunların tek tek elle girilmesi. Ve gece yarılarına kadar süren bu sayım esnasında yorgunluk baş gösterince elbette hatalar da kaçınılmaz oluyor. Nihayetinde beşer şaşıyor.

---

[1]“İlk kez bir ülke 'blockchain' teknolojisiyle oy kullandı”,  https://www.ntv.com.tr/teknoloji/ilk-kez-bir-ulke-blockchain-teknolojisiyle-oy-kullandi,-Ku7liTZQEisFhe7KnKCLw

[2] “Liquid democracy uses blockchain to fix politics, and now you can vote for it”, https://techcrunch-com.go-vip.co/2018/02/24/liquid-democracy-uses-blockchain/

[3] “Blockchain tabanlı anket ve seçim uygulaması: OYLA”, https://bctr.org/blockchain-tabanli-anket-ve-secim-uygulamasi-oyla-8123/